اهر محتویات دینامیک جمعیتی در دوران اخیر[ویرایش] وجه تسمیه[ویرایش] پیشینه[ویرایش] جغرافیا[ویرایش] هویت فرهنگی[ویرایش] اقتصاد[ویرایش] دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهر[ویرایش] جستارهای وابسته[ویرایش] پیوند به بیرون[ویرایش] منابع[ویرایش] منوی ناوبریشهرداری اهر۳۸°۲۸′۳۹″ شمالی ۴۷°۰۴′۱۲″ شرقی / ۳۸٫۴۷۷۵۰°شمالی ۴۷٫۰۷۰۰۰°شرقی / 38.47750; 47.07000شهرداری اهراخبار اهر«تعداد جمعیت و خانوار به تفکیک تقسیمات کشوری براساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۹۵»«نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۹۰ خورشیدی»«گزارش وضعیت مناطق نابسامان شهری و عملکرد ستادهای استانی و شهرستانی»«آشنایی با شهرستان اهر»«اهر پشتوانه گردشگری تبریز 2018»-مقصدی-جذاب-برای-گردشگران-تبریز-2018 «اهر، مقصدی جذاب برای گردشگران تبریز 2018»7975938«اهر»خبرگزاری آفتاب. محمدرضا درویشی: زبان عاشیق‌ها برای مردم بیگانه شده‌است.«آثار تاریخی و نقاط دیدنی شهرستان اهر»ووووو
اهرشهرهای شهرستان اهرشهرستان اهرشهرهای استان آذربایجان شرقی
استان آذربایجان شرقیشهرستان اهرچهارمین شهر پرجمعیت استانتبریزمراغهمرندجنگهای روسیه - ایرانقره داغعشایریارسبارانکلیبرساسانیانبابک خرمدینسلسله پیشتکینیاقوت حمویایلخانان مغولخواجه شمس الدین محمد جوینیحمدالله مستوفیمردانقمصفویانشاه عباس بزرگقاجاریانعباس میرزاروسهاعشایر ارسبارانقره داغجنبش مشروطه ایرانعشایر ارسبارانستار خانرحیم خان چلبیانلودودمان پهلویآریاگرایییک‌جانشینیرضا شاهارسبارانارسبارانسد ستارخان اهرزبان ترکی آذربایجانیشیعه دوازده‌امامیاهل حقعاشق علعسگرعاشیقعاشیقیشاه اسماعیل صفویرضا شاهارسبارانمردم آذریعاشیقیعاشیقیتبریزکلیبرانقلاب سفیدقره داغایلات کوچ نشینزغالارسبارانقالی قره داغدانشگاهدانشگاه آزاد اسلامیمقطع کارشناسی ارشدمقطع کارشناسیمقطع کاردانیکارشناسی ارشد
اهر
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
| اهر | |
|---|---|
 | |
| کشور |  ایران |
| استان | آذربایجان شرقی |
| شهرستان | اهر |
| بخش | مرکزی |
| مردم | |
| جمعیت | ۱۰۰٬۶۴۱ نفر[۱][۲] |
| جغرافیای طبیعی | |
| مساحت | ۱۲٫۷۶ کیلومتر مربع[۳] |
| ارتفاع از سطح دریا | ۱۳۴۱ |
| میانگین بارش سالانه | ۲۸۵ میلی‌مترhttp://www.chaharmahalmet.ir/stat/archive/iran/azs/AHAR/25.asp |
| اطلاعات شهری | |
| پیش‌شماره تلفنی | ۰۴۱ |
| وبگاه | شهرداری اهر |
| شناسهٔ ملی خودرو | ۲۵س |
  اهر روی نقشهٔ ایران ۳۸°۲۸′۳۹″ شمالی ۴۷°۰۴′۱۲″ شرقی / ۳۸٫۴۷۷۵۰°شمالی ۴۷٫۰۷۰۰۰°شرقی / 38.47750; 47.07000 | |
قالی بالان زمانی در بازار ارسباران شمالی مشتریان زیادی داشت.
اهر یکی از شهرهای مهم استان آذربایجان شرقی و مرکز شهرستان اهر در شمال این استان واقع شده‌است و به‌عنوان بزرگ‌ترین شهر شناخته می‌شود[۴] این شهر در ۹۰ کیلومتری شمال شرق تبریز بر سر مسیر ارتباطی تبریز به استان اردبیل قرار گرفته‌است.[۵]و با دارا بودن مناطق بکر و زیبا، کوه‌ها، دشت‌ها و جنگل‌ها یکی از خوش آب و هواترین مناطق استان آذربایجان شرقی محسوب می‌شود.[۶]
اهر با دارابودن ۱۰۰٬۶۴۱ نفر جمعیت (سال ۱۳۹۵ خورشیدی)[۱] و ۱۲٫۷۶ کیلومتر مربع مساحت (سال ۱۳۹۴ خورشیدی)،[۳]چهارمین شهر پرجمعیت استان پس از تبریز، مراغه و مرند محسوب می‌شود.
محتویات
۱ دینامیک جمعیتی در دوران اخیر
۲ وجه تسمیه
۳ پیشینه
۴ جغرافیا
۵ هویت فرهنگی
۵.۱ زبان
۵.۲ دین
۵.۳ موسیقی عاشیقی
۵.۴ جاذبه‌های گردشگری
۶ اقتصاد
۷ دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهر
۸ جستارهای وابسته
۹ پیوند به بیرون
۱۰ منابع
دینامیک جمعیتی در دوران اخیر[ویرایش]
در آغاز جنگهای روسیه - ایران بخش مهمی از مردم قره داغ زندگی عشایری داشتند. آن زمان، اهر به عنوان مرکز ناحیه ۳۵۰۰ نفر جمیعت داشت.[۷] در میانه‌های دهه ۱۸۳۰ جمعیّت شهر در بین ۵ تا ۶ هزار نفر و تعداد خانه‌ها ۶۰۰ واحد تخمین زده شده‌اند.[۸] جمعیّت در سال ۱۳۳۵ به۱۹۸۱۶ نفر رسیده بود.[۹] علیرغم افزایش چهار و نیم برابری جمعیت در ۶۰ سال گذشته اهر شکوه پیشین خود را هیچگاه بازنیافت. در حال حاضر، با اهمیت یافتن گردشگری در اقتصاد منطقه ارسباران، نقطه ثقل اقتصادی بیشتر به سمت شهر کوچکتر کلیبر در گردش است.
وجه تسمیه[ویرایش]
در اوایل قرن نوزدهم میلادی، جیمز موریر، دیپلمات انگلیسی و مؤلف «ماجراهای حاجی بابای اصفهانی»[۱۰] درباره نام اهر چنین می‌نویسد، "بنظر میاید اهر کاندید خوبی است برای محل شهر تاریخی "هارا"، یکی از سه شهری که بر طبق نوشته تورات[۱۱] پادشاه آشور، تیلگته پیلنسر (Tilgath Pilneser)، افراد قبایل ربنیت (Reubenites)، گادیت (Gadites) و مناشه (Manasseh) را به آنجا تبعید کرد…"[۱۲] نظریه موریر توسط برخی تاریخ‌نگاران غربی پذیرفته شده‌است.[۱۳]
پیشینه[ویرایش]
در کوه‌های اطراف اهر بازمانده‌های زیادی مربوط به دوره پیش از اسلام، مخصوصاً زمان ساسانیان، پیدا شده‌است. از اواخر قرن دوم هجری تا سال ۲۲۲ (۸۳۷ میلادی) اهر در محدودهٔ قلمرو جاودان و بابک خرمدین قرار می‌گرفت. در قرن سوم، اهر مرکز ناحیه میمذ (Mīmaḏ) بود. در سال ۹۴۵ (میلادی)، اهر شهری آبادان گزارش شده‌است. در اواخر قرن دوازدهم و اوایل قرن سیزدهم اهر پایتخت حکمرانان سلسله پیشتکین (Pīškīn) بود. یاقوت حموی هشتصد سال پیش اهر را این‌گونه توصیف می‌کند، اهر، علیرغم وسعت کمش، اقتصاد شکوفایی دارد. این شهر بین تبریز و اردبیل قرار گرفته و توسط امیری به نام «ابن پشتگین» اداره می‌شود. اهر فقهای بزرگی پرورده‌است. دو روز راه آن را از «وراوی»، دیگر شهر بزرگ این دیار جدا می‌کند. من شخصی بس آگاه از آذربایجان با نام الهجان المنشی را، که صاحب چند رساله بود، می‌شناختم. او در نوشته‌هایش اهر را «اهریج» می‌نوشت، و بر این اساس فکر می‌کنم نام اولیه همان «اهریج» باشد.[۱۴]
در دوره ایلخانان مغول، اهر استراحت گاه تابستانی ایلخانها بود (در اکتبر ۱۲۸۴ خواجه شمس الدین محمد جوینی در اهر اعدام شد). به نظر می‌آید که در طی یک و نیم قرن بعد از یاقوت حموی اهر اهمیت خود را در دوران مغولها از دست داد.[۱۴]حمدالله مستوفی در نیمه قرن هشتم هجری چنین می‌نویسد، اهر شهرکی کوچک و هوایش سرد است و آبش از رودی که بدانجا منسوب است از جبال اشکنبر برمی‌خیزد و از عیون و قنوات نیز آب دارد. حاصلش قلعه و اندک میوه بود و مردمانش شافعی مذهب اند و حقوق دیوانیش بتمغا مقرر است و غرب ده هزار دینار حاصل دارد و ولایتش غریب بیست پاره دیه بود و غرب پنج هزار دینار قرب دارد.[۱۵] جالب است در مقام مقایسه بدانیم که باز به گفته مستوفی در همان زمان حقوق دیوانی مردانقم، را که امروزه روستایی متوسط است، هشت هزار و پانصد دینار قید کرده‌است.[۱۶]
در زمان صفویان اهر توجه پادشاهان را جلب کرد چرا که قبر شیخ شهاب الدین (مرشد شیخ صفی الدین) در آنجا قرار داشت. برای مثال شاه عباس بزرگ دو بار در سالهای ۱۶۰۵ و ۱۶۱۱ از شهر دیدن کرد. در دوره قاجاریان اهر توسط شاهزادگان قاجار اداره می‌شد.[۱۷]
عباس میرزا برای مدتی این اهر را مرکز فرماندهی خود علیه روسها قرار داد. در آن زمان عشایر ارسباران قسمت عمده‌ای از جنگاوران قشون ایران را تأمین می‌کردند.[۱۸] اهر در طی‌جنگ به شدت آسیب دید. مسافرین فرنگی که در دوره بین ۱۸۳۷–۱۸۴۳ اهر را دیده‌اند آن را «شهری در وضعی اسفبار» وصف کرده‌اند. بر اساس برداشت آنها، شاهزادگان قاجار، که به عنوان حکمران قره داغ به شهر اعزام می‌شدند، به این فکر بودند که جیبشان را قبل از پایان مأموریت پر کنند.[۱۹]
اهر یکی از کانون‌های جنبش مشروطه ایران بود. چرا که عشایر ارسباران در مناقشات مسلحانه جنبش درگیر شده بودند؛ فرماندهی نیروهای انقلابی و ضدّ-انقلابی به ترتیبٔ بر عهد دو قره داغی، یعنیستار خان و رحیم خان چلبیانلو بود. بعد از برقراری پادشاهی دودمان پهلوی افول اهر شروع شد. شاهان پهلوی با تأکیدٔ بر آریاگرایی زمینه یک‌جانشینی اجباری عشایر را فراهم کرده و بدینسان به اقتصاد ناحیه ضربات مهلکی زدند. بالاخره، رضا شاه با تغییر دادن قره داغ به نام تحمیلی ارسباران تلاش کرد منطقه را هویت‌زدایی کند.[۲۰]
وقایع تاریخی دوران معاصر را می‌توان در منابع زیر مطالعه کرد:
- قدیمترین سند معتبر کتاب «تاریخ ارسباران» نوشته سرهنگ حسین بایبوردی است.[۲۱] متأسفانه این کتاب به راحتی قابل دسترس نیست.
- کتاب «تاریخ و جغرافیای ارسباران» اثر حسین دوستی[۲۲] که پس از انقلاب اسلامی چاپ شده در مورد این منطقه اطلاعات بیشتر و جدیدتری در اختیار علاقه مندان قرار می‌دهد.
- کتاب "تاریخ اجتماعی و سیاسی ارسباران (قره داغ) در دوره معاصر"، نوشته ناصر صدقی[۲۳] کتابی مجمل است و به طریقه‌ای علمی نوشته شده‌است.
- کتاب «نامه ارسباران»، نوشته سیدرضا آل‌محمد،[۲۴] که در چهار جلد منتشر شده‌است، ظاهراً کتاب جامعی است.[۲۵]
برای مطالعه گزارش مجمل تاریخ ارسباران از دید یک ناظر خارجی مقاله زیر توصیه می‌شود. در این مقاله به شهر اهر، به عنوان مرکز قره داغ، اشارت زیادی شده‌است.
- «تاریخ مختصر عشایر ارسباران» نوشته پیر اوبرلینگ.[۲۶]
- مقاله‌ای عالی تحت عنوان AHAR در دانشنامه ایرانیکا مرجعی مستند در مورد ارسباران است.[۱۷]
جغرافیا[ویرایش]
نمایی دور از مراتع آقداش در اواسط خرداد. در زمانی نه چندان دور اینجا اتراقگاه قاطرچیانی بود که به اهر زغال حمل می‌کردند.
شهر اهر در ارتفاع ۱۳۶۰ متر از سطح دریا قرار گرفته‌است. این شهر در منطقه‌ای کوهستانی واقع شده و کوه‌های شیور در شمال شرق، بزکش در جنوب و قاشقاداغ در جنوب شرق آن قرار گرفته‌است. رودخانهٔ کیچیک‌چای از داخل، اهرچای از جنوب و علیرضاچای و رنگول‌چای از غرب اهر می‌گذرند.[۲۷]سد ستارخان اهر، در ۱۵ کیلومتری غرب شهر، این رودخانه بسته شده‌است. از لحاظ تغییرات آب و هوایی، بیشینهٔ دمای اهر در فصل تابستان ۳۴ درجهٔ سانتی‌گراد بالای صفر و کمینهٔ دمای آن در فصل زمستان ۲۷ درجهٔ سانتی‌گراد زیر صفر است؛ همچنین میانگین بارش سالانهٔ اهر ۳۱۰ میلی‌متر گزارش شده‌است.[۲۷]
هویت فرهنگی[ویرایش]
زبان[ویرایش]
زبان گفتاری مردم زبان ترکی آذربایجانی است که متعلق به شاخه غربی گره جنوبی - غربی (اغوز) خانواده زبان‌های ترکی می‌باشد.[۲۸] اغلب مردم، بعلاوه، با زبان فارسی آشنایی دارند.
دین[ویرایش]
اکثریت مردم پیرو مذهب شیعه دوازده‌امامی هستند. تعداد قابل توجّهی از اهالی پیروان اهل حق (گوران در زبان آذری) هستند. همه گوران‌ها در اصل متعلق به طایفه شاملو هستند. این طایفه یکی از ارکان عمدهٔ قزلباش‌ها در عهد شاه اسماعیل بود.
موسیقی عاشیقی[ویرایش]
Aşıq olub diyar-diyar gezenin کسی که عاشیق شد و عالمگرد شد،
Ezel başdan pürkamalı gerekdi باید که دانای کل باشد،
Oturub durmaqda edebin bile در نشست و برخاست آداب داند،
Me'rifet elminde dolu gerekti در علم عرفان باید کامل باشد…
این شعر مطلع آوازی است که عاشق علعسگر به عنوان دستور العملی در ضروریات رفتاری یک عاشیق سروده‌است.[۲۹] موسیقی عاشیقی، در فرم کنونی، یادگار شاه اسماعیل صفوی است.[۳۰] این موسیقی، علیرغم سیاست‌های مرکز گرایانه و آسیمالسیون فرهنگی زمان رضا شاه، در منطقه ارسباران به بقای خود ادامه داد و در حال حاضر یکی از ستون‌های فرهنگی مردم آذری به‌شمار می‌آید. نقش اهالی اهر در اشاعه موسیقی عاشیقی در چند دهه اخیر قابل توجه است؛ نخستین کلاس آموزش موسیقی عاشیقی در تبریز توسط عاشق عمران حیدری، متولد اهر، دایر شد.
جاذبه‌های گردشگری[ویرایش]
کوه سبلان در نزدیکی اهر قرار دارد.
اهر کمتر از دیدگاه گردشگری مورد توجه قرار گرفته‌است. برای مثال، در یک کتاب گردشگری غربی چنین نوشته شده‌است، "قرار گرفته در جلگه‌های مرتفع بادخیز بین تبریز و کلیبر، اهر ارزش یک توقف ده دقیقه‌ای، برای دیدن مقبره شیخ شهاب، را دارد.."[۳۱] قابل توجه آنکه در گذشته‌های دور تر مسافرین فرنگی توصیفات بهتری از دیدنیهای شهر و محیط اطراف ارائه داده بودند.[۱۲] تارنمای «اهر وصال»، مکان‌های دیدنی شهر را به قرار زیر معرفی کرده‌است:[۳۲]
آرامگاه شیخ شهاب‌الدین اهری از عارفان سدهٔ هفتم هجری در پارک شیخ شهاب‌الدین شهر اهر قرار گرفته‌است. این مجموعه شامل ساختمان‌های خود خانقاه، مسجد، ایوانی بلند، مناره‌ها، و تعدادی غرفه است. پیشینهٔ این بنا که با شیوه اسلامی ساخته شده، به دورهٔ شاه عباس یکم صفوی می‌رسد؛ البته برخی از بخش‌های تاریخی آن به پیش از این دوره و به‌طور عمده به دورهٔ ایلخانان مربوط می‌شود. این خانقاه از سال ۱۳۷۴ به موزه ادب و عرفان تبدیل شده‌است که تنها موزهٔ عرفان در ایران است.
بازار اهر از شاخه‌های مختلفی تشکیل یافته و دارای ۴ بخش اصلی به نام‌های بازار جعفرقلی‌خان، بازار کفاشان، بازار نصیربیگ و راسته‌بازار است. این بازار در زمان رشیدالملک، حکمران وقت ارسباران مرمت شده‌است.
خانهٔ تاریخی قاسم خان اهری از خانه‌های تاریخی اهر است که در خیابان حزب‌الله این شهر قرار گرفته‌است. این بنا از اتاق‌ها، سرسرا و نورگیرهای مختلفی شکل گرفته‌است. در سال ۱۳۸۴ خورشیدی، پارک قاسم اهری در جوار خانه تاریخی مذکور احداث شده‌است.
خانه بشیر آمر (از نوادگان پسری عباس میرزا)از خانه‌های تاریخی اهر است که در خیابان شیخ شهاب الدین اهری قرار گرفته‌است. این بنا از اتاق‌ها، اندرونی، زیرزمین، یخچال، سرسرا و فضاهای دیگری شکل گرفته‌است، قدمت این خانه به بیش از ۱۱۰ سال می‌رسد مساحت این ملک ۱۲۰۰ متر مربع و اعیانی آن بیش از ۹۵۰ متر مربع می‌باشداز معماری خانه نمای سه طبقه آن از پشت ساختمان و دوطبقه آن از مقابل است در ضمن آجر بکار رفته در ساختمان این بنا در حیاط و کوره‌ای که در زیر حوض بزرگ حیاط قرار دارد به عمل آمده‌است. در روایات تاریخی این شهر آمده که این بنا بر روی یکی از ۵ قلعه ماد در دوران باستان ساخته شده‌است. در حال حاضر این ملک تحت تملک فرزندان ایشان قراردارد. در پی زمین لرزه ۲۱ مرداد ۱۳۹۱ بخشی از این ملک دچار تخریب گردید.
اقتصاد[ویرایش]
تا قبل از انقلاب سفید، که نقشی عمده در فروپاشی نهایی ساختار ایلی ایران داشت، اهر مرکز اقتصادی قره داغ بود .ایلات کوچ نشین تولیدات خود را در بازار اهر با محصولات روستاییان ناحیه و کالاهای شهری مبادله می‌کردند. زغال چوب تولیدی جنگلهای ارسباران با کاروانهای قاطر به اهر حمل شده و از آنجا به تبریز فرستاده می‌شد. به‌علاوه بازار اهر مرکزی بود برای توزیع قالی قره داغ. معلم‌های ناحیه عموماً از اهالی اهر بودند. استقرار عشایر، تخلیه جمعیتی روستاها، رواج سوختهای فسیلی، و تغییر الگوی مصرف به اقتصاد اهر ضربه زد.
دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهر[ویرایش]
دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهر یکی از واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی می‌باشد که در شهر اهر مشغول به فعالیت است. این دانشگاه دارای ۱۳۲ رشته (۵ رشته در مقطع دکترا، ۳۱ رشته در مقطع کارشناسی ارشد ۷۲ رشته در مقطع کارشناسی و ۲۲ رشته در مقطع کاردانی)، بیش از ۲۲۰ نفر هیئت علمی تمام وقت و ۹ نفر هیئت علمی نیمه وقت و ۴۵۰ نفر حق‌التدریس و ۱۱۰۰۰ نفر دانشجو می‌باشد. این دانشگاه دارای رده سازمانیبسیار بزرگ - الف و جزو ۱۰ واحد برتر دانشگاه آزاد اسلامی در ایجاد رشته‌های کارشناسی ارشد است.
جستارهای وابسته[ویرایش]
- مسجد ابواسحق
- مسجد شیخ عماد
- جمعیت شهرهای استان آذربایجان شرقی
پیوند به بیرون[ویرایش]
 | ویکی‌سفر یک راهنمای سفر برای اهر دارد. |
 | در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ اهر موجود است. |
- شهرداری اهر
- اخبار اهر
منابع[ویرایش]
↑ ۱٫۰۱٫۱ «تعداد جمعیت و خانوار به تفکیک تقسیمات کشوری براساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۹۵». درگاه ملی آمار. بازبینی‌شده در ۱۹ ژوئن ۲۰۱۷.
↑ «نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۹۰ خورشیدی». درگاه ملی آمار. بازبینی‌شده در ۲۷ مارس ۲۰۱۷.
↑ ۳٫۰۳٫۱ «گزارش وضعیت مناطق نابسامان شهری و عملکرد ستادهای استانی و شهرستانی». شرکت مادر تخصصی عمران و بهسازی شهری ایران. بازبینی‌شده در ۲۷ مارس ۲۰۱۷.
↑ YJC, خبرگزاری باشگاه خبرنگاران | آخرین اخبار ایران و جهان |. «آشنایی با شهرستان اهر». خبرگزاری باشگاه خبرنگاران | آخرین اخبار ایران و جهان | YJC. بازبینی‌شده در 2018-08-15.
↑ «اهر پشتوانه گردشگری تبریز 2018» (fa-IR). به کوشش خبرگزاری جمهوری اسلامی. بازبینی‌شده در 2018-08-15.
↑ -مقصدی-جذاب-برای-گردشگران-تبریز-2018 «اهر، مقصدی جذاب برای گردشگران تبریز 2018» (fa-IR). به کوشش ایسنا. 2018-01-08. بازبینی‌شده در 2018-08-15.
↑ Bibliothèque orientale Elzévirienne, Volume 52; Volume 55, 1887 p.224.
↑ Robert Mignan, A Winter Journey Through Russia, the Caucasian Alps, and Georgia: Thence … , Vol. 1, 1839, London
↑ http://www.loghatnaameh.org/dehkhodaworddetail-52196a7ee26d4eae91e652a105bc26ee-fa.html
↑ James Morier,The Adventures of Hajji Baba of Ispahan, 2005, Cosimo Inc.
↑ http://biblehub.com/1_chronicles/5-26.htm
↑ ۱۲٫۰۱۲٫۱ James Morier, A second journey through Persia, Armenia, and Asia Minor, to Constantinople … , 1818, p. 234
↑ Edward Farr, History of the Assyrians, Chaledeans, Medes, Lydians and Carthaginians, 1850, 135.
↑ ۱۴٫۰۱۴٫۱ Yaqut ibn 'Abd Allah al-Rumi al-Hamawi, Charles Adrien Casimir Barbier de Meynard, Dictionnaire géographique, historique et littéraire de la Perse et des contrees adjacentes, 1851, Paris, p. 57
↑ نزهةالقلوب، حمداله مستوفی، به کوشش محمد دبیر سیاقی، انتشارات کتابخانه طهوری، چاپ اول، تهران، ۱۳۳۶، ص. ۹۵.
↑ نزهةالقلوب، حمداله مستوفی، به کوشش محمد دبیر سیاقی، انتشارات کتابخانه طهوری، چاپ اول، تهران، ۱۳۳۶، ص. ۹۶.
↑ ۱۷٫۰۱۷٫۱ http://www.iranicaonline.org/articles/ahar-the-name-of-a-county-sahrestan-and-town-in-azerbaijan
↑ R. Khanam, Encycl. Ethnography Of Middle-East And Central Asia, 2005, p. 313
↑ Richard Tappe, Frontier Nomads of Iran: A Political and Social History of the Shahsevan, 1997, Cambridge University Press, p. 171
↑ Abrahamian, Ervand (1982). Iran Between Two Revolutions. Princeton, New Jersey: Princeton University Press. pp. 123–163. ISBN 978-0-691-05342-4. OCLC 7975938..mw-parser-output cite.citationfont-style:inherit.mw-parser-output qquotes:"""""""'""'".mw-parser-output code.cs1-codecolor:inherit;background:inherit;border:inherit;padding:inherit.mw-parser-output .cs1-lock-free abackground:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Lock-green.svg/9px-Lock-green.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center.mw-parser-output .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .cs1-lock-registration abackground:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg/9px-Lock-gray-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center.mw-parser-output .cs1-lock-subscription abackground:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Lock-red-alt-2.svg/9px-Lock-red-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registrationcolor:#555.mw-parser-output .cs1-subscription span,.mw-parser-output .cs1-registration spanborder-bottom:1px dotted;cursor:help.mw-parser-output .cs1-hidden-errordisplay:none;font-size:100%.mw-parser-output .cs1-visible-errorfont-size:100%.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration,.mw-parser-output .cs1-formatfont-size:95%.mw-parser-output .cs1-kern-left,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-leftpadding-left:0.2em.mw-parser-output .cs1-kern-right,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-rightpadding-right:0.2em
↑ سرهنگ حسین بایبوردی، "تاریخ ارسباران"، ابن سینا، تهران ۱۳۴۱
↑ حسین دوستی، تاریخ و جغرافیای ارسباران، انتشارات احرار، تبریز، 1373
↑ ناصر صدقی، تاریخ اجتماعی و سیاسی ارسباران (قره داغ) در دوره معاصر، ۱۳۸۸، تبریز، نشر اختر.
↑ سیدرضا آل‌محمد، نامه ارسباران، ۱۳۹۱، تهران، کتابخانه موزه و اسناد مجلس شورای اسلامی.
↑ http://anaj.ir/news/pages/50599
↑ Oberling, Pierre. "The Tribes of Qarāca Dāġ: A Brief History." Oriens 17 (1964): 60-95
↑ ۲۷٫۰۲۷٫۱ «اهر». دائرةالمعارف بزرگ اسلامی. بازبینی‌شده در ۴ فوریهٔ ۲۰۱۰.
↑ Concise Encyclopedia of Languages of the World, 2010, Elsevier, p. 110-113
↑ http://mcm.bois.free.fr/booklet260135.pdf
↑ خبرگزاری آفتاب. محمدرضا درویشی: زبان عاشیق‌ها برای مردم بیگانه شده‌است.
↑ P. L. Baker and H. Smith, Iran, 2009, Bradet Trvel Guids, p. 141
↑ «آثار تاریخی و نقاط دیدنی شهرستان اهر».
| شهرستان اهر | |||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| مرکز | اهر | ||||||||||||||||||||||||||
| بخش |
| ||||||||||||||||||||||||||
استان آذربایجان شرقی | ||
|---|---|---|
| مرکز | تبریز | 
 |
| شهرستان‌ها | آذرشهر • اسکو • اهر • بستان‌آباد • بناب • تبریز • جلفا • چاراویماق • خداآفرین • سراب • شبستر • عجب‌شیر • کلیبر • مراغه • مرند • ملکان • میانه • ورزقان • هریس • هشترود • هوراند | |
| شهرها | آبش‌احمد • آچاچی • آذرشهر • آقکند • اسکو • اهر • ایلخچی • باسمنج • بخشایش • بستان‌آباد • بناب • بناب مرند • تبریز • ترک • تیمورلو • ترکمانچای • تسوج • تیکمه‌داش • جلفا • جوان‌قلعه • خاروانا • خامنه • خداجو • خسروشاه • خمارلو • خواجه • خوشه‌مهر • دوزدوزان • زرنق • زنوز • سراب • سردرود • سهند • سیس • سیه‌رود • شبستر • شربیان • شرفخانه • شندآباد • صوفیان • عجب‌شیر • قره‌آغاج • کشکسرای • کلوانق • کلیبر • کوزه‌کنان • گوگان • لیلان • مبارک‌شهر • مراغه • مرند • ملکان • ممقان • مهربان • میانه • نظرکهریزی • وایقان • ورزقان • هادیشهر • هریس • هشترود • هوراند • یامچی | |
| جاذبه‌های گردشگری | آبشار آسیاب‌خرابه • آبشار سرکنددیزج • آبشار عیش‌آباد • آبشار گل‌آخور • ارگ تبریز • بازار تبریز • برج خلعت‌پوشان • برج مدور • بوستان ایل‌گلی • پل خداآفرین • خانه مشروطه • دریاچه ارومیه • دریاچه قوریگل • رصدخانه مراغه • روستای اشتبین • روستای کندوان • روستای مجارشین • سد امند • غار قدمگاه • غار کبوتر • قلعه آوارسین • قلعه بابک • قلعه ضحاک • کاخ شهرداری تبریز • کلیسای استفانوس مقدس • کلیسای هوهانس مقدس • گنبد سرخ • گنبد غفاریه • گنبد کبود • مسجد استاد و شاگرد • مسجد جامع تبریز • مسجد حسن پادشاه • مسجد سنگی ترک • مسجد صاحب‌الامر • مسجد کبود • مسجد مهرآباد • معبد مهر • مقبرةالشعرا • مقبرةالعرفا • مقبرةالوزرا • موزه آذربایجان • موزه سنجش • قیزلار کورپوسی | |
| فهرست‌ها | مساحت شهرستان‌ها • جمعیت شهرستان‌ها • جمعیت مراکز شهرستان‌ها • جمعیت بخش‌ها • جمعیت مراکز بخش‌ها • مساحت شهرها • جمعیت شهرها | |
رده | ||
مراکز شهرستان‌های استان آذربایجان شرقی | ||
|---|---|---|
| بیشتر از ۱۰۰ هزار نفر |
|  |
| ۵۰ تا ۱۰۰ هزار نفر |
| |
| ۲۵ تا ۵۰ هزار نفر |
| |
| ۱۰ تا ۲۵ هزار نفر |
| |
| ۵ تا ۱۰ هزار نفر |
| |
| کمتر از ۵ هزار نفر |
| |
ردهها:
- اهر
- شهرهای شهرستان اهر
- شهرستان اهر
- شهرهای استان آذربایجان شرقی
(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgPageParseReport":"limitreport":"cputime":"0.732","walltime":"0.932","ppvisitednodes":"value":10082,"limit":1000000,"ppgeneratednodes":"value":0,"limit":1500000,"postexpandincludesize":"value":254892,"limit":2097152,"templateargumentsize":"value":30958,"limit":2097152,"expansiondepth":"value":19,"limit":40,"expensivefunctioncount":"value":2,"limit":500,"unstrip-depth":"value":1,"limit":20,"unstrip-size":"value":24252,"limit":5000000,"entityaccesscount":"value":2,"limit":400,"timingprofile":["100.00% 737.122 1 -total"," 54.23% 399.772 1 الگو:پانویس"," 26.96% 198.744 10 الگو:Navbox"," 26.68% 196.683 8 الگو:یادکرد/هسته"," 22.70% 167.349 6 الگو:یادکرد_وب"," 20.25% 149.292 1 الگو:Cite_book"," 20.21% 148.946 1 الگو:جعبه_اطلاعات_شهر_ایران"," 18.00% 132.716 1 الگو:Infobox"," 10.78% 79.490 76 الگو:عدد_به"," 8.84% 65.128 1 الگو:روی_نقشه"],"scribunto":"limitreport-timeusage":"value":"0.215","limit":"10.000","limitreport-memusage":"value":5163863,"limit":52428800,"cachereport":"origin":"mw1273","timestamp":"20190410123006","ttl":2592000,"transientcontent":false););"@context":"https://schema.org","@type":"Article","name":"u0627u0647u0631","url":"https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%87%D8%B1","sameAs":"http://www.wikidata.org/entity/Q911727","mainEntity":"http://www.wikidata.org/entity/Q911727","author":"@type":"Organization","name":"u0645u0634u0627u0631u06a9u062au200cu06a9u0646u0646u062fu06afu0627u0646 u067eu0631u0648u0698u0647u0654 u0648u06ccu06a9u06ccu200cu0645u062fu06ccu0627","publisher":"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":"@type":"ImageObject","url":"https://www.wikimedia.org/static/images/wmf-hor-googpub.png","datePublished":"2006-11-07T19:17:26Z","dateModified":"2019-03-22T21:12:44Z","image":"https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/32/Sheikh-shahab_tomb_2.JPG"(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgBackendResponseTime":119,"wgHostname":"mw1247"););
