یامچی محتویات نام یامچی[ویرایش] جمعیت[ویرایش] مردم و زبان[ویرایش] جغرافیا[ویرایش] بازارهای تاریخی یامچی[ویرایش] اماکن تاریخی و تفرجگاههای طبیعی[ویرایش] نگارخانه[ویرایش] منابع[ویرایش] منوی ناوبریشهرداری یامچی۳۸°۱۸′۴۸″شمالی ۴۵°۲۲′۵۴″شرقی / ۳۸٫۳۱۳۲°شمالی ۴۵٫۳۸۱۶°شرقی / 38.3132; 45.3816۳۸°۱۸′۴۸″شمالی ۴۵°۲۲′۵۴″شرقی / ۳۸٫۳۱۳۲°شمالی ۴۵٫۳۸۱۶°شرقی / 38.3132; 45.3816«شهرستان مرند - استانداری آذربایجان شرقی»«درگاه ملی آمار > سرشماری عمومی نفوس و مسکن > نتایج سرشماری > جمعیت به تفکیک تقسیمات کشوری سال 1395»«خانه پسته آذربایجان افتتاح میشود/ یامچی نماد داشتههایش را ساخت»«جشنواره برداشت پسته در شهرستان مرند برگزار میشود»«درگاه ملی آمار»Sayı 43«هشت لهجه زبان ترکی در ایران»«تعیین طول و عرض جغرافیایی و ارتفاع از سطح دریا | باحساب»مختصات و ارتفاعوووگسترش آن
مرندبناب مرندکشکسرایمرندزنوزالنجقاسداغیدوگیجانگوشهدرقجواشمجیدآبادنوجهدهدرقاردکلوقینرزرغانابرغانبنگینمجتمع کورههای آجرپزیدولتآبادهوجقانکوهنابنوجهدهشیخلرساریتپهتازهکند آخوندچراگاه امیرچایکسندیزج قربانگلینقیهکرابمولوعریانتپهپیراسحققرهبلاغینگجه ساداتزالاویندینبابره علیابابره سفلیدارانداشایستگاه هرزندهرزند عتیقهرزندهاویستینخانهسرمیابمیزابقرهتپهارلاندرویشمحمددیزج حسینبیگارسیگزافرایلات یالقوزآغاججامعه بزرگخلخالنورآبادقاپولوخقراجه فیضالهقراجه محمدقرخلارقرمزیقشلاقسیدلوسرخهوانلوجقیالقوزآغاجزنجیرهانامقبهرامدیدهباندیزج علیاعیشآبادگلجارکندلجمحبوبآبادملایوسفپیربالاپیامسگبانشوردرقچرچردرقهریسکوهکمرزمهریرزنوزقیامچیآغکهریزامیرآبادعربکهریزاصلیکندیمغولوشامقلوی سفلییکان کهریزیکان علیایکان سعدیینگجه کردینگجه یارانمیشآرباتانباروجفارفارگلهبانگلزارلیوارمرکیدمرکید خرابهسیقلندرقمیشآغلقوش قیهسیروم قویوسی
شهرستان مرندشهرهای استان آذربایجان شرقیشهرهای شهرستان مرند
آذربایجان شرقیبخش یامچیمرندچاپارخانهپیام رسانوجه تسمیهجاده ابریشمبخش یامچیترکی آذربایجانینخجواناوردوبادمرندشیعه
یامچی
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
این نوشتار کامل نیست. |
یامچی | |
---|---|
کشور | ایران |
استان | آذربایجان شرقی |
شهرستان | مرند |
بخش | یامچی |
نام(های) قدیمی | ذوالبین |
سال شهرشدن | ۱۳۷۹ |
مردم | |
جغرافیای طبیعی | |
ارتفاع از سطح دریا | ۱۲۰۰ |
اطلاعات شهری | |
شهردار | مهندس رضا اسدی |
پیششماره تلفنی | ۰۴۱ |
وبگاه | شهرداری یامچی |
یامچی |
شهر یامچی یکی از شهرهای استان آذربایجان شرقی و مرکز بخش یامچی در شهرستان مرند واقع شدهاست.[۲][۳] این شهر لقب پایتخت پسته آذربایجان نام گرفتهاست.[۴][۵]
یامچی منطقهای جلگهای و کوهپایهای است و در دو بستر متفاوت از نظر توپوگرافی و منابع آب و خاک گسترده شدهاست. وجود خاکهای شور در جنوب غربی آن در کویر شوراکت (Shorakat) برای کشت نهالهای پسته مستعد تشخیص داده شدهاست و قسمتی از این اراضی نیز به زیر کشت پسته رفته است. در اراضی یامچی، خاکهای مختلفی از جمله خاک شنی، خاک رسی، خاک شور و یک نوع خاک سفید رس مرغوب تشخیص داده شدهاست، این منطقه استعداد و قابلیت فراوانی در زمینه کشاورزی و باغداری دارد.[۶]
محتویات
۱ نام یامچی
۲ جمعیت
۳ مردم و زبان
۴ جغرافیا
۵ بازارهای تاریخی یامچی
۵.۱ ریشههای تاریخی بازار یامچی
۵.۲ چهارشنبه بازار
۵.۳ بازار دواب یامچی
۶ اماکن تاریخی و تفرجگاههای طبیعی
۶.۱ تفرجگاهها
۶.۲ اماکن تاریخی
۷ نگارخانه
۸ منابع
نام یامچی[ویرایش]
یامچی در لغت (یام+چی) به معنای چاپارخانه، قاصد، پیام رسان، پیامبرنده و محل استراحت پیام رسانها معنی شدهاست.[۷] دربارهٔ وجه تسمیه یامچی سه نظریه متفاوت قابل طرح است:[۸][۹]
- نظریه اول: این نظریه نام یامچی را به اسطورههای ایرانی مرتبط میکند. بر اساس این نظریه نام یامچی دگرگون یافت واژه " جام شی (جام چی)" یا "جام شید (جمشید)" است.
- نظریه دوم: این نظریه نام یامچی را به اسطورههای مذهبی مرتبط میکند. بر اساس این نظریه بین برخی نامهای قدیمی مانند یامین و بنیامین مادر و برادر حضرت یوسف و یام پسر حضرت نوح (ع) ارتباط واژگانی برقرار میشود.
- نظریه سوم: این نظریه نام یامچی را برگرفته از واژه ترکی- مغولی یام (Yam) میداند. این نظریه به تحولاتی که در سیستم اطلاعرسانی ناشی از گسترش شبکه راهها و چاپارخانهها و محلهای اتراق مسافران در دورههای گذشته روی دادهاست استناد میکند.
شواهد و قرائن تاریخی حاکی از این میباشد که این شهر از گذشتههای دور در مسیر جاده ابریشم واقع شده بودهاست. از اینرو نظریه سوم بر نظریههای دیگر به حقیقت نزدیکتر مینماید.[۹] این نظریه به تحولاتی که در سیستم اطلاعرسانی ناشی از گسترش شبکه راهها و چاپارخانهها و محلهای اتراق مسافران در دورههای گذشته روی دادهاست، استناد میکند.[۹]
جمعیت[ویرایش]
جمعیت بخش یامچی طبق آخرین سرشماری کشوری در سال ۱۳۹۵ با احتساب جمعیت روستاهای تابعه حدود ۳۰،۰۰۰ نفر می باشد که بیش از یک سوم جمعیت در شهر یامچی متمرکز می باشد. از این تعداد ۵٬۲۹۰ نفر مرد و ۵٬۱۰۲ نفر زن میباشد. این تعداد در قالب ۳٬۲۰۸ خانوار است.[۳][۱۰]
مردم و زبان[ویرایش]
مردم بخش یامچی به زبان ترکی آذربایجانی تکلم میکنند. برخی زبانشناسان ترک، لهجه یامچی را جزء لهجههای زبان ترکی ثبت کردهاند و ویژگیهایی برای آن ذکر نمودهاند.[۱۱] این لهجه شباهت زیادی به لهجه نخجوان خصوصاً اوردوباد دارد.[۱۲] مرکز این لهجه را میتوان مرند دانست. با توجه به گستردگی لهجه یامچی در آذربایجان به مرور شعباتی برای آن پدید آمدهاست. برخی از این ویژگیها با لهجه امروزی شهر یامچی تفاوت دارد.[۹]
مردم شهر یامچی مسلمان بوده و شیعه هستند که البته اقلیتهایی نیز در بخش یامچی ساکن هستند.
جغرافیا[ویرایش]
یامچی در شمال غربی مرند، غرب جاده مرند - جلفا و در شمال شاهراه ترانزیتی مرند - خوی - بازرگان واقع شدهاست.[۱۳] این شهر در فاصله ۱۸ کیلومتری از مرکز شهرستان و شهر مرند قرار گرفتهاست و همچنین با فاصله حدود ۱۵ کیلومتری در شمال جاده و مسیر ترانزیتی مرند- خوی قرار گرفته و قابل دسترسی است.
شهر یامچی بین عرضهای ۳۸ درجه و ۳۰ دقیقه تا ۳۸ درجه و ۳۲ دقیقه شمالی و بین طولهای ۴۵ درجه و ۳۷ دقیقه تا ۴۵ درجه و ۳۹ دقیقه شرقی واقع شدهاست و ارتفاع آن از سطح دریاهای آزاد بهطور میانگین حدود ۱۲۰۰ متر میباشد.[۱۴]
بخش مرکزی مرند | یکانات، شهرستان جلفا | ایواوغلی - شهرستان خوی | ||
بخش مرکزی مرند | شهرستان خوی | |||
یامچی | ||||
مرند | بخش مرکزی مرند | کشکسرای |
بازارهای تاریخی یامچی[ویرایش]
ریشههای تاریخی بازار یامچی[ویرایش]
دهخدا در لغتنامه خود ایجاد بازارها را به دوران مغول و حکومت پادشاهان مغول منصوب میکند. با توجه به تاریخ ایجاد یامها در دوره مغول سه علت زیر در ایجاد بازار یامچی تأثیر زیادی داشتهاند:[۹]
- موقعیت استراتژی و جغرافیایی از جمله منابع آب و رودخانه. چرا که رودخانههای فصلی زولبیر و آغ چای، اراضی یامچی را سیراب میکنند.
- قرار گرفتن در محدوده راههای تجاری و مخصوصاً جاده ابریشم که در بین اهالی به جاده «دوه چی» معروف است.
- امنیت به لحاظ استقرار عوامل دولتی و مأمورین دولتی در یامها.
به علت گسترش جمعیت یامچی و مرکزیت آن سنگ بنای بازار یامچی گذاشته شد و کمکم رونق آن فزونی گرفت. با توجه به مندرجات تاریخ یامها در دوره مغول و ایلخانی، ایجاد بازار احشام همچون اسب و شتر را میتوان ریشه یابی نمود؛ چرا که این چهارپایان مورد احتیاج پیکها بودند. پیکها، اسبهای پیر و از کار افتاده را به اهالی میفروختند تا آن را در کشاورزی و در مکانهای نزدیک مورد استفاده قرار دهند و اسب تازه را به جای آن میخریدند.
بازار یامچی در بین اهالی منطقه و استان به «یامچی بازاری» معروف میباشد. در یامچی سابقاً سه روز بازار هفتگی برگزار میگردید. دو روز برای بازار احشام و یک روز بازار روز. به تدریج بازار احشام به یک روز کاهش یافتهاست؛ ولی بر اهمیت آن افزوده شده و به یکی از معروفترین بازارهای احشام منطقه تبدیل شدهاست.[۹]
چهارشنبه بازار[ویرایش]
چهارشنبه بازار یامچی، سابق بر این در سطح منطقه چنان با اهمیت و رونق بوده که یک روز قبل از بازار فروشندگان کالا از نقاط مختلف استان برای فروش کالا به یامچی میآمدند.[۹] در فاصله سالهای ۱۳۳۵ تا ۱۳۵۴ این بازار آنچنان رونقی داشت که روز بازار ۳۰ الی ۴۰ گوسفند و ۳ الی ۷ گاو و یک شتر توسط قصابان ذبح و به فروش میرسید. محل بازار یامچی مانند دیگر بازارهای ایران اسلامی در کنار مسجد جامع قرار داشت. بخشی از بازار به مسجد جامع کنونی و بخش دیگر به ساحل رود آغ چای منتهی میشد.[۹] این بازار کاروانسراهایی داشت و استقرار فروشندگان دارای نظم خاصی بود.
این بازار از ساعت ۷ صبح تا ۳ بعد از ظهر دوام داشت. در روز بازار همه اهالی کار کشاورزی را رها و به بازار میآمدند. شهر یامچی از ابتدای پیدایش خود در طول هفته دارای یک بازار بود که در سراسر منطقه آذربایجان محبوبیت خاصی داشته و دارد، هماکنون نیز این بازار پابرجا بوده. البته به خاطر فعالیت زیاد مغازه داران و ایجاد بازارهای نامنظم در سایر نقاط یامچی کمی از رونق و شکوه خود را از دست دادهاست. این بازار در محله قدیمی بازار در مکانی به نام (بازار یری) دایر میشدهاست. اکنون بخاطر جلوگیری از ترافیک در مرکز شهر در مقابل مسجد جامع شهر برپا میشود.
بازار دواب یامچی[ویرایش]
در روزهای یکشنبه در شهر یامچی بازار احشام برپا است که قدمت تاریخی دارد و امروزه همچنان در جاده یامچی-لیوار پابرجاست. این بازار یکی از بزرگترین بازارهای احشام منطقه آذربایجان میباشد.[۱۵]
اماکن تاریخی و تفرجگاههای طبیعی[ویرایش]
تفرجگاهها[ویرایش]
در اطراف شهر یامچی کوههاو مناظر زیبا و حیرتانگیزی وجود دارد که در دل این کوهها میتوان از زیباییهای طبیعت مانند چشمهها و تالابها و همچنین باغات کوهستانی استفاده کرد. از مهمترین رودخانههای که از داخل شهر یامچی عبور میکند میتوان به رودخانه آغ چای اشاره کرد.
فهرستی از تفرجگاههای یامچی:[۷]
- قنات قیراج (اوست و آشاغا قیراج)
- چشمه دلی_کهریز
- چشمه قره_آغیل
- چشمه پیرغئییب
- چشمه ماحموت_توت
- چشمه قیزیل_داش
- چشمه و باغات کوهستانی خرم_شا
- صخره دوه_داشی
- صخره پهلوان_داشی
- صخره میل_قیه
اماکن تاریخی[ویرایش]
جاده ابریشم که از شهر یامچی عبور میکردهاست؛ که اکنون بقایای این جاده همچنان وجود دارد. همچنین یک قبرستان تاریخی مربوط به مسافران جاده ابریشم در امتداد این جاده در چند کیلومتری شهر یامچی وجود دارد.
فهرستی از آثار تاریخی یامچی:[نیازمند منبع]
- قلعه ذوالبین
- قلعه نورالدین
- قلعه لیوار
- قلعه گردو اصلی کندی
- کلخانا مچیدی (مسجد emam zaman(ع))،
- مقبره ماحموت توت
- گورستان هزاره اول یکان سعدی
- گورستان قدیمی یکان علیا
- قبرستان قدیمی خرابه مرکید
نگارخانه[ویرایش]
دشت گلهای شقایق - یامچی
دورنمایی از شهر یامچی (دید به سمت کوههای میشو)
پسته یامچی
قارچ کوهی دنبالان (yamchi-truffle)
غروب زیبای مزرعه قیراج یامچی
منابع[ویرایش]
↑ [۱]
↑ «شهرستان مرند - استانداری آذربایجان شرقی». ostan-as.gov.ir. بازبینیشده در 2018-03-23.
↑ ۳٫۰۳٫۱ «درگاه ملی آمار > سرشماری عمومی نفوس و مسکن > نتایج سرشماری > جمعیت به تفکیک تقسیمات کشوری سال 1395». www.amar.org.ir. بازبینیشده در 2018-03-23.
↑ www.dsi.co.ir. «خانه پسته آذربایجان افتتاح میشود/ یامچی نماد داشتههایش را ساخت». 1396-11-12. بازبینیشده در 2018-03-22.
↑ «جشنواره برداشت پسته در شهرستان مرند برگزار میشود» (fa). به کوشش خبرگزاری مهر | اخبار ایران و جهان | Mehr News Agency. 2015-09-04. بازبینیشده در 2018-03-22.
↑ خاماچی، بهروز (۱۳۷۰). فرهنگ جغرافیایی آذربایجان شرقی. تهران: سروش (انتشارات صدا و سیما). صص. ۵۲۵. کاراکتر zero width joiner character در|ناشر=
در موقعیت 9 (کمک).mw-parser-output cite.citationfont-style:inherit.mw-parser-output qquotes:"""""""'""'".mw-parser-output code.cs1-codecolor:inherit;background:inherit;border:inherit;padding:inherit.mw-parser-output .cs1-lock-free abackground:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Lock-green.svg/9px-Lock-green.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0.mw-parser-output .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .cs1-lock-registration abackground:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg/9px-Lock-gray-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0.mw-parser-output .cs1-lock-subscription abackground:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Lock-red-alt-2.svg/9px-Lock-red-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registrationcolor:#555.mw-parser-output .cs1-subscription span,.mw-parser-output .cs1-registration spanborder-bottom:1px dotted;cursor:help.mw-parser-output .cs1-hidden-errordisplay:none;font-size:100%.mw-parser-output .cs1-visible-errorfont-size:100%.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration,.mw-parser-output .cs1-formatfont-size:95%.mw-parser-output .cs1-kern-left,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-leftpadding-left:0.2em.mw-parser-output .cs1-kern-right,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-rightpadding-right:0.2em
↑ ۷٫۰۷٫۱ هیئت تحریریه کانال شهر یامچی
↑ جلالی عزیزیان، حسن (۱۳۷۸). تاریخ مرند. مشهد: موسسه فرهنگی و انتشاراتی گوهر سیاح. صص. ۸۱–۸۲. شابک ۹۶۴-۹۰۵۵۵-۶-۸. کاراکتر zero width joiner character در|ناشر=
در موقعیت 2 (کمک)
↑ ۹٫۰۹٫۱۹٫۲۹٫۳۹٫۴۹٫۵۹٫۶۹٫۷ پژوهشهای میدانی و کتابخانهای دکتر علی میرزامحمدی
↑ «درگاه ملی آمار».
↑ Türk Dili ve Edebiyyatı. — Türk Dili Araştırmaları. — Güney Azerbaycan'da Türk Lehçeleri. — Büyük Resuloğlu, sayfa 381–386. // Yeni Türkiye Stratejik Araştırma Merkezi, Yeni Türkiye Dergisi, Sayı 43, Ankara, 2002, 672 sayfa. ISBN 1300-4174
↑ پارسینه|Parsine. «هشت لهجه زبان ترکی در ایران». پارسینه|Parsine. بازبینیشده در 2018-03-22.
↑ خاماچی، بهروز (۱۳۷۰). فرهنگ جغرافیایی آذربایجان شرقی. تهران: سروش (انتشارات صدا و سیما). صص. ۵۲۴. کاراکتر zero width joiner character در|ناشر=
در موقعیت 9 (کمک)
↑ «تعیین طول و عرض جغرافیایی و ارتفاع از سطح دریا | باحساب». www.bahesab.ir. بازبینیشده در ۲۰۱۸-۰۳-۲۳.
↑ سازمان میراث فرهنگی و گردشگری
- مختصات و ارتفاع
این یک مقالهٔ خرد پیرامون یک مکان جغرافیایی است. با گسترش آن به ویکیپدیا کمک کنید. |
ردهها:
- شهرستان مرند
- شهرهای استان آذربایجان شرقی
- شهرهای شهرستان مرند
(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgPageParseReport":"limitreport":"cputime":"0.756","walltime":"0.957","ppvisitednodes":"value":9347,"limit":1000000,"ppgeneratednodes":"value":0,"limit":1500000,"postexpandincludesize":"value":235328,"limit":2097152,"templateargumentsize":"value":43866,"limit":2097152,"expansiondepth":"value":19,"limit":40,"expensivefunctioncount":"value":1,"limit":500,"unstrip-depth":"value":1,"limit":20,"unstrip-size":"value":30580,"limit":5000000,"entityaccesscount":"value":1,"limit":400,"timingprofile":["100.00% 746.094 1 -total"," 45.59% 340.168 1 الگو:پانویس"," 25.58% 190.885 7 الگو:یادکرد/هسته"," 22.67% 169.122 5 الگو:یادکرد_وب"," 20.65% 154.044 1 الگو:جعبه_شهر_ایران"," 16.06% 119.809 1 الگو:Infobox"," 14.36% 107.122 3 الگو:یادکرد_کتاب"," 10.51% 78.441 66 الگو:عدد_به"," 10.47% 78.091 1 الگو:روی_نقشه"," 10.18% 75.974 1 الگو:گسترش_نوشتار"],"scribunto":"limitreport-timeusage":"value":"0.237","limit":"10.000","limitreport-memusage":"value":5265557,"limit":52428800,"cachereport":"origin":"mw1303","timestamp":"20190410131147","ttl":2592000,"transientcontent":false););"@context":"https://schema.org","@type":"Article","name":"u06ccu0627u0645u0686u06cc","url":"https://fa.wikipedia.org/wiki/%DB%8C%D8%A7%D9%85%DA%86%DB%8C","sameAs":"http://www.wikidata.org/entity/Q2407909","mainEntity":"http://www.wikidata.org/entity/Q2407909","author":"@type":"Organization","name":"u0645u0634u0627u0631u06a9u062au200cu06a9u0646u0646u062fu06afu0627u0646 u067eu0631u0648u0698u0647u0654 u0648u06ccu06a9u06ccu200cu0645u062fu06ccu0627","publisher":"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":"@type":"ImageObject","url":"https://www.wikimedia.org/static/images/wmf-hor-googpub.png","datePublished":"2007-03-01T22:35:40Z","dateModified":"2019-01-28T15:04:32Z","image":"https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/b/be/Iran_location_map.svg"(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgBackendResponseTime":126,"wgHostname":"mw1241"););