Skip to main content

زبان لری محتویات گویش‌های زبان لُری[ویرایش] گویشوَران لُری[ویرایش] گمان‌های غیر زبان‌شناسان[ویرایش] نمونه نوشتار[ویرایش] وضعیت امروزی زبان لری[ویرایش] پانویس[ویرایش] منوی ناوبریlrcbqiluzzum«LURI OF IRAQ»نسخهٔ اصلی«KUMZARI OF OMAN»نسخهٔ اصلی«Kurdish or Luri? Laki's disputed identity in the Luristan province of Iran»«LORI DIALECTS»نسخهٔ اصلی«IRAN vi. IRANIAN LANGUAGES AND SCRIPTS (2) Documentation»نسخهٔ اصلیErik JohnUpdate on Luri: How many languages?اصلی«Isfahan xxi. PROVINCIAL DIALECTS»نسخهٔ اصلیEncyclopaedia of Islam«LORI LANGUAGE ii. Sociolinguistic Status of Lori»نسخهٔ اصلی«بختیاری»نسخهٔ اصلی«Language by Country»نسخهٔ اصلیpage. 310."PeopleGroups.org - Laki of Iraq"Ethnologue report for BakhtiâriEthnologue report for Luri, Northernلرها و لرستان از دیدگاه ولادیمیر مینورسکی«Lorestān»نسخهٔ اصلی«LURISTAN iv. The Origin of Nomadism»نسخهٔ اصلی«ATĀBAKĀN-E LORESTĀN»نسخهٔ اصلی«HAMADĀN i. GEOGRAPHY»people groupeEthnologue 14 report for LuriEthnologue report for language code: zumKumzari of Oman Ethnic People Profileلر در لغت‌نامه دهخدازبانها و گویش‌های ایران، کتاب تاریخ زبان فارسی، دکتر پرویز ناتل خانلریووووو

سانسکریتسانسکریت وداییسانسکریت کلاسیکسنگ‌نبشته میتانیاَبَهَتّهاپبرمشهالوگنداریپایشاچیپالیپراکریتاودهیبگهلیهندی بمبئیبرجبوندلیچتیسگریهندی فیجیهریانویکنوجیسانسیدکنیریختهدهانور رایآسامیبنگالیآنگیکابوجپوریمانیپوریچاکماچیتاگونیهالبیهاجونگکایورتکاریا تارماگهیمیتهیلیماجهیمال پاهاریااوریهرنگپوریروهینگیاسادریسیلهتیگرهوالیکومائونینپالیپوتواریسرائیکیآئردوگریهندکوکانگریکچیسندیدیوهیکونکانیمراتیسینهالیبهیلیگامیتگوئاریاجیپوریمارواریدومریگجراتیخاندیشیپارکری کولیرومانیپارسی باستانمادیاوستاییسکاییپارسی میانهپارتیباختریخوارزمیآسییاسیسکاییسغدیکرمانجیسورانیکردی جنوبیلکیزازاکیگورانیباجلانیشبکیدیلمیگرگانیگیلکیمازندرانیتالشیتاتیسمنانیسنگسریآذریبلوچیگویش‌های مرکزی ایرانگویش‌های استان فارسسیوندیزبان بهدینیاشکاشمیمونجانیروشنیشغنانیسریکالیوخییزغلامییدغهآسیپشتوزبان یغنابیاورمریپراچیفارسیفارسی افغانستانفارسی تاجیکیلریزبان تاتی قفقازلارستانیبشاگردیکمزاریداملیدوماکیگواربتیکالامیکالاشکشمیریکهوارکوهستانیپالولهپشه‌ایشیناشمشتیتوروالیاشوجیکامویریکاتاویریممویریاشکونوکالاشا-آلاکامکاتاویریترگامیواسی-وری


زبان‌های امارات متحده عربیزبان‌های ایرانزبان‌های ایرانیزبان‌های ایرانی جنوب غربیزبان‌های ایرانی نو جنوب غربیزبان‌های عراقزبان‌های عمانزبان‌های کویتگویش‌های لرستان


ایرانیایراناستان لرستانهمداناستان خوزستانچهارمحال و بختیاریکهگیلویه و بویراحمداستان فارساستان بوشهراستان اصفهانفارسیزبان‌های ایرانی غربیلر بزرگلر کوچکزبان فارسیزبان پارسی میانهپارسی میانهپارسی باستانزبان کردیپیوستار زبانیگویش‌های ایرانی جنوب غربیمردم لُردانشنامه ایرانیکالری شمالیلری جنوبیفهرست لینگوییستلری خرم‌آبادیلری جنوبیمردم لرمردم لرخانقینمندلیعراقدشت ارژناستان فارسایراناستان همدانخلیج فارسکرمانشاهبروجردملایرعراقجنوبکردستاندانشنامه ایرانیکااستان همداننهاوندخوزستاناستان فارسدزاستان چهار محال و بختیاریخوزستاناستان اصفهانبروجردخرم‌آباددورودپلدختردورهاندیمشکشوشاستان ایلاماستان قزوینعراقاچمیایرانکشورهای حاشیه خلیج فارسکمزاریعمانمسندمرشته کوه زاگرسایرانخلیج فارسمیان رودانرضاشاه پهلویتبعیددزفولیشوشتریزبان فارسیزبان کردیزبان پهلویزبان‌شناسیکردی‌تباردهخدالرکردکردهااصفهانخوزستانلرلرستانلورزبان کردیاستان فارسآریاییلرهاکردی زبانانفارسی زبانانلرهاکردهالرهافارسیفارسیفارسی باستانفارسی میانهکردیپیوستار زبانیفارسیکردیزبان پارتیپارسی میانهسغدیخوارزمیسکایی میانهبلخی












زبان لری




از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

(تغییرمسیر از لری)





پرش به ناوبری
پرش به جستجو


















زبان‌های لری

زون لوری-زوان لوری 



تلفظ:

zoun löri-zoān löri
گویشگاه‌ها:
ایران، غرب و جنوب غرب
عراق، مناطق شرقی[۱]
عمان، بخش‌های محدودی از مناطق شمالی[۲]


شمار گویشوران:


خانواده:

هندواروپایی
زبان هند و ایرانی
زبان ایرانی
   زبان ایرانی غربی
    زبان‌های ایرانی جنوب غربی
     گویش‌های لری[۳][۴][۵]
      زبان‌های لری
کد زبان

ISO 639-1:

هیچ

ISO 639-2:



ISO 639-3:
گویش‌ها:
lrc – لری شمالی
bqi – لری بختیاری
luz – لری جنوبی
zum – لری کمزاری

زبان لُری یک زبان ایرانی غربی و جنوب غربی است که توسط مردم ساکن و کوچ نشین منطقه بزرگی در غرب و جنوب ایران، استان لرستان و جنوب و شرق ایلام، و حداقل از نیمه جنوبی همدان (تویسرکان، نهاوند و ملایر) استان خوزستان: دزفول، اندیمشک، مسجد سلیمان، لالی، اندیکا، رامهرمز، ایذه، باغملک، شوش، شوشتر، اهواز، باوی، ماهشهر، بهبهان، امیدیه و اکثر شهرستان‌های این استان، چهارمحال و بختیاری، کهگیلویه و بویراحمد، استان فارس، استان بوشهر و استان اصفهان تکلم می‌شود. این زبان در کنار فارسی به شاخه جنوبی زبان‌های ایرانی غربی تعلق دارند.[۶] زبان‌های لری خود به دو گروه متمایز متناظر با تمایز بین لر بزرگ و لر کوچک تقسیم می‌شوند.[۷] زبان لری همانند زبان فارسی نواده‌ای از زبان پارسی میانه است[۸] و واژه‌های آن همانندی بسیاری با فارسی دارد.[۸] ریشه زبانهای ایرانی، لری-بختیاری و سایر گویش‌های لری مانند زبان فارسی به پارسی میانه و از طریق پارسی میانه به پارسی باستان برمی‌گردد؛[۹][۱۰][۱۱] این در حالی است که برخی گویش‌های زبان لری تحت تأثیر زبان کردی قرار گرفته‌اند.[۶][۱۲] زبان‌شناسانی دیگر لری را یک پیوستار زبانی از گویش‌های ایرانی جنوب غربی بین گونه‌های فارسی و کردی دانسته‌اند[۸] که میان مردم لُر در غرب و جنوب غرب ایران رایج است و خود از گویش‌های مختلف تشکیل شده‌است.[۸] به عبارت دقیق‌تر این خانواده یک گروه جدا اما مرتبط از چند زیرگروه پیوسته از ایل‌ها و طایفه‌هاست که شناخته‌شده‌ترین این گروه‌ها عبارتند از: بالاگریوه یا پهلی یا فیلی، ممسنی، مینجایی، بختیاری، بویراحمد، کهگیلویه و ممسنی، ثلاثی، کومزاری، اچمی، هورموزی یا خورموجی.[۱۳]


برخی کلمات در زبان لری فیلی و ترجمه به فارسی:
دآ= مادر/
بووَ=پدر/
برآ=برادر/
لوچ=لب/
می می= عمه/
پت= بینی/
کِلِک=انگشت/
می= مو/
گوپ، دم=دهان
قُل=مچ پا تا انگشتان پا/
مِل=گردن/
کوک=کمر/
گیع= شکم/
سی=برای/
دِ= داخل/
اِزگِل= زغال/
چیا- چغا= تپه/
ژُ= درد/


برخی کلمات در زبان لوری دومنی و ترجمه به فارسی آنها:
دی: مادر/
بوو: پدر/
ککا، ککی:برادر/
بقیه کلمات با بختیاری یکی است.


برخی کلمات در زبان اچمی با ترجمه فارسی آنها:
چپلاغی: پس گردنی/
کوپ: دهان/
گپ: بزرگ/
لوچ: لب/
خنه: خنده/
نک نک: دل آشوب بی‌قرار/


برخی کلمات در زبان لری بختیاری و ترجمه به فارسی:
دا=مادر/
بَوِ، بُوِ، بوو=بابا/
برار، گَگِ، گو=برادر/
چپلاغ: سیلی یا پس گردنی/
کچی=عمه/
نِفت، پِت=بینی/
کِلِک، کِلِیچ=انگشت/
پَل=مو/
قُل=مچ پا تا انگشتان پا/
مل=گردن/
قَد=کمر/
گَدِ، اشکم=شکم/
سی=برای/
مِن، مین=داخل/
اَنگِشت=زغال/
چغا=تپه/
زنشت=درد/


برخی کلمات در زبان لری رامهرمزی و ترجمه آنها به فارسی:
دا=مادر/ بو=پدر/ عامَه=عمه/ گو،گئو=برادر/ دَدی= خواهر/ قفا=پس گردنی/ نُفت=بینی/ پِنجَه= انگشت/ کُم=شکم / می=مو / پیل=پول / سی=برای / مِن=داخل / تُو=اتاق/ کُر=پسر / دُوَر=دختر / دِزی=دزدی / حونه=خانه / خین=خون / میرَه=شوهر / پیا= مرد / بَهیگ=عروس




محتویات





  • ۱ گویش‌های زبان لُری


  • ۲ گویشوَران لُری


  • ۳ گمان‌های غیر زبان‌شناسان


  • ۴ نمونه نوشتار


  • ۵ وضعیت امروزی زبان لری


  • ۶ پانویس




گویش‌های زبان لُری[ویرایش]


گویش‌های لری با تفاوت‌های کم و بیش از هم سخن گفته می‌شوند.[۱۴]دانشنامه ایرانیکا زبان لری را به دو دسته کلی لری شمالی و لری جنوبی تقسیم کرده‌است.[۶][۱۲] از سوی دیگر فهرست لینگوییست لری را به سه دسته شمالی، بختیاری و جنوبی دسته‌بندی کرده‌است.[۱۵] بنابراین می‌توان لری را به سه دسته زیر تقسیم کرد که خود شامل گویش‌های مختلف است.[۱۵]


  • گویش‌های شمالی لری

  • لری بختیاری

  • گویش‌های جنوبی لری

برخی لکی را نیز گویشی از زبان لری دانسته‌اند.[۱۶][۱۷] لری لکی و لری خرم‌آبادی ۷۸ درصد، لری خرم‌آبادی و لری بختیاری نیز ۷۸ درصد و لری بختیاری و لری جنوبی ۸۶ درصد شباهت دارند.[۱۸][۱۹]


جغرافیای گویش‌وران لر


توزیع جغرافیایی مناطقی که در آن‌ها به زبان لری سخن گفته می‌شود


لرستان به معنی سکونتگاه مردم لر[۲۰][۲۱][۲۲] واژه‌ای است که به سرزمین‌های لرنشین اطلاق می‌گردد و به معنای گستره جغرافیایی است که مردم لر در آن سکونت دارند. با این توضیح می‌توان حدود لرستان را از دشت‌های غرب خانقین و مندلی در عراق تا دشت ارژن در استان فارس در ایران و از شمال از استان همدان، تا سواحل خلیج فارس[۲۳] به صورت حدودی تعیین کرد.[۲۰][۲۱][۲۲] لرستان در طول تاریخ به مناطق کوچکتری تقسیم شده‌است.



لغت نامه دهخدا در کنار توصیف استان لرستان به عنوان یکی از تقسیمات کشوری جدید، از لرستان به معنای سرزمین محل سکونت لرها نام می‌برد:


لرستان یعنی اراضی لرنشین، و آن ناحیتی است وسیع به مغرب ایران، که از شمال محدود است به کرمانشاه و از مشرق به کوه‌های بروجرد و ملایر و از مغرب به عراق و از جنوب به خوزستان.[۲۴]


در ادامه، لغت‌نامه دهخدا گویشوران ناحیه تاریخی لرستان را به دو گروه لر زبان و لکی تقسیم می‌کند:


و سکنه نواحی واقع در شمال غربی آبدیز یکی موسوم به لکی و قسمت دیگر دارای زبان لری است. زبان لری فعلی از ترکیبات زبان ایرانی قدیم، و از حیث ترکیب کلمات با زبان فارسی شباهت تام دارد و عناصر خارجی در آن کمتر نفوذ یافته و به واسطه محصور بودن در کوه‌ها این نظر بیشتر تأیید می‌شود، در صورتی که کردستان چون در سر راه واقع بوده عناصر خارجی در آن بیشتر نفوذ یافته‌اند.


دانشنامه ایرانیکا جغرافیای گویش‌وران لر را از جنوب استان همدان (دست کم از نهاوند به سمت جنوب) تا خوزستان و استان فارس بیان می‌کند. جدا از تقسیم مردم لر به دو گروه لرهای بزرگ و لرهای کوچک، گویش لری را می‌توان به دو دسته لری شمالی و جنوبی تقسیم کرد و رودخانه دز را می‌توان به نوعی مرز دو دسته لری شمالی و جنوبی دانست که لری شمالی به زبان کردی نزدیکتر است اما در هر حال زبان لری و گویش‌های مختلف آن شاخه‌ای از گویش‌های ایرانی جنوب غربی است.[۶]
به‌طور دقیق تر می‌توان گویش‌های لری را به مناطق جغرافیایی زیر تقسیم کرد:


۱. لری بختیاری: استان چهار محال و بختیاری، قسمت اعظم خوزستان، شرق لرستان[۶] و قسمتهای غربی و جنوبی استان اصفهان.[۹]


۲. نواحی شمالی: بروجرد، جنوب استان همدان[۶][۲۵] و بخش‌هایی از جنوب استان مرکزی.[۱۲]



  1. لری بهمئی: بهمئی ،رامهرمز، بهبهان، امیدیه ٬باغ‌ملک، هندیجان، دیلم، گناوه ،دشتستان و قسمت‌هایی از لردگان.


  2. لری بویراحمدی: در شهرستان‌های بویراحمد، دنا، گچساران ،دهدشت ،چرام، نورآباد ممسنی، بخشی از سپیدان، کازرون و قسمت‌هایی ازمرودشت.

۵. لری میانی: خرم‌آباد، دورود، پلدختر، دوره، اندیمشک، شوش، استان ایلام،[۶] قسمتهایی از استان قزوین[۱۲] و در عراق[۲۶]
۶. لرهای اچمی: کشور ایران و کشورهای حاشیه خلیج فارس
۷. لرهای کمزاری: کشورعمان و جزیرهٔ مسندم.[۲۷][۲۸][۲۹]



گویشوَران لُری[ویرایش]




پراکندگی گویش‌وران زبان لری در ایران، سال ۲۰۱۰ میلادی طی نظرسنجی به سفارش شورای فرهنگ عمومی ایران


پراکندگی گویش‌وران لر در امتداد رشته کوه زاگرس در غرب کشور ایران و به‌طور دقیق‌تر از زاگرس میانی تا کناره‌های خلیج فارس و در غرب تا حدود میان رودان است.[۱۲] بیشترین جمعیت گویش‌وران لر در استان‌های لرستان، چهارمحال و بختیاری، کهگیلویه و بویراحمد و خوزستان است ولی جمعیت قابل ملاحظه‌ای از لرزبان‌ها در مناطقی از جنوب استان ایلام، غرب استان فارس و اصفهان و استان بوشهر ساکن هستند.[۱۲] ولی برخی از لرزبان‌ها در مناطقی از ایران پراکنده‌اند که علت این پراکندگی به‌طور عمده مسائل سیاسی به ویژه در زمان حکومت رضاشاه پهلوی صورت گرفته و از آن جمله می‌توان به لرزبان‌هایی که به استان‌های قزوین، قم و کرمان تبعید شده و هم‌اکنون بخشی از گویش‌وران لر به‌شمار می‌آیند اشاره کرد.[۱۲]
دزفولی و شوشتری نیز با اینکه به عنوان گویشی از زبان فارسی مطرح اند، به لری شبیه تر اند.[۶][۱۲]

هر چه از سوی میانه زاگرس به جنوب و کناره‌های خلیج فارس حرکت کنیم گویش‌وران لر به زبان فارسی بیشتر نزدیک می‌شوند و هر چه به سمت زاگرس میانی و شمالی و به‌طور خاص مناطق کردزبان حرکت کنیم واژه‌ها و شباهت‌های واجی بیشتری میان گویش‌وران لر و گویش‌وران کرد خواهیم داشت و لری خرم‌آبادی نمونه‌ای از نزدیکترین گویش‌های لری به زبان کردی است.[۱۲]



گمان‌های غیر زبان‌شناسان[ویرایش]


نام زبان لری در کتابهای تاریخی قدیمی نیامده‌است و ظاهراً زبان مردمان این ناحیه گویشی از زبان پهلوی در نظر گرفته شده‌است. پیش از بررسی‌های زبان‌شناسی نوین، برخی نویسندگان بر پایه حدس، گویش لُری را با زبان‌های کردی‌تبار مربوط می‌دانستند؛ برای نمونه دهخدا در لغت نامه دهخدا، لر (و یا لور) را نام عشیرتی بزرگ از عشایر کرد می‌داند:


گروهی از کردها در کوه‌های میان اصفهان و خوزستان و این نواحی بدیشان شناخته آید و بلاد لر خوانند و هم لرستان و لور گویند.[۳۰]


یا دکتر پرویز ناتل خانلری گویش‌های لری و بختیاری را نزدیک به زبان کردی گمان برده‌است و در این خصوص می‌نویسد: «در کوهستان بختیاری و قسمتی از مغرب استان فارس ایلهای بختیاری و ممسنی و بویراحمدی به گویش‌هایی سخن می‌گویند که با کردی خویشاوندی دارد اما با هیچ‌یک از شعبه‌های آن درست یکسان نیست و میان خود آنها نیز ویژگی‌ها و دگرگونی‌هایی وجود دارد که هنوز با دقت حدود و فواصل آنها مشخص نشده‌است. اما معمول چنین است که همه گویش‌های بختیاری و لری را جزو یک گروه بشمارند.»[۳۱][پیوند مرده]


بر پایه گمانی دیگر از میان تمام اقوام آریایی، لرها از نظر سازمان زبانی رابطه تنگاتنگی با کردی زبانان و فارسی زبانان دارند؛ در حالیکه برخی پژوهشگران بیان داشته‌اند که لرها از کردها منشعب می‌شوند اما برخی دیگر از پژوهشگران معتقدند که لرها از قدیم‌الایام گروهی مستقل بوده‌اند؛ گرچه، از دو همسایه فرهنگی خویش تأثیر پذیرفته‌اند؛[۸] گرچه، لرها از نظر زبانی آشکارا با فارسی مرتبط هستند اما کارشناسان در این باره اختلاف نظر دارند که لری و فارسی از فارسی باستان منشعب شده‌اند یا از فارسی میانه. لری همچنین با کردی مرتبط می‌باشد؛ این ارتباط در گویش‌های شمالی لری بیشتر نمودار است. گویش‌های لری یک پیوستار زبانی مابین دو قطب فارسی و کردی هستند.[۸]



نمونه نوشتار[ویرایش]


نوشتار زیر به لری خرم‌آبادی است.[۶]


ای‌ما هوفتیئیم نه‌زیکیا سائت چارئو چارئو نیم. ونو که پآ ته‌ش بیئن ئو بیار بیئن همه‌نه بیآر که‌رده‌ن ئو و سورئت هه‌مه خوشونه آماده که‌ردن سی ره‌ته وی‌ره قوله


آما قه‌رار نی‌آن که یه‌ک دو نه‌فر بئیسن د اشگه‌فت ئو به‌قیه روئن ویره قوله. چوون‌که اساس‌یا زیادی داشته‌ن که نمی‌تونه‌سه‌ن وا خوشو بیاره‌نشو، دو نه‌فر مئنن د اشگه‌فت که هم بئسن ته ئی اساس‌یا ئو هم ئناشتا هازر به‌که‌ن که موقع که ای‌نو ورمی‌گه‌ردن بوهوره‌ن.


اوفتائیم و ره. نه‌زیک یه سائتی ره ره‌تیم تا رئسه‌سیم و قوله. الوته خه‌یلی سه‌رد بی. به‌رف ئم اومایی. یه تی‌که‌ام به‌ردیا کوو سور بی‌نی؛ و همی ده‌لیل ای‌ما یوآش یوآش ئو وا سه‌ختی می‌ره‌تیم و ره.


Īmā hoft-ī-Īm nezīk-yā sāat-e čār ö čār ö nīm. vano ke pā taš b-ī-n ö biār b-ī-n hama-ne biār kerd-en ö ve sörat hama xo-šōn-e āmāda kerd-en sī ḥarekat ve taraf-e kola.

amā qerār nĪā-n ke yak dö nafar bē-Īs-an de ešgaft ö baqia rö-an vīr-e kola. čūnke asās-yā ziād-Ī dāšt-en ke ne-mĪ-tōness-en vā xo-šō bö-jr-an-ešō, dö nafar man-en de ešgaft ke ham bē-Īs-an tĪ asā-s-yā va ham enāštā-ne hāzer kon-an ke möjqē ke īn-ō ver-mĪ-gerd-an bo-hor-an.


ḥarekat kerd-Im. nezīk-e ye sāat-I ra rat-Im tā rasess-Im ve kola. alvatta xēł-I sard bī. barf am omō-ī. ye tīkI am bard-yā kö sör[۶] bī-īn-ī. va hamī dałīł Imā yavāš yavāš ö vā saxtī mI-rat-Im ve ra

ترجمه فارسی

ما خفتیده بودیم تا نزدیکیهای ساعت چهار، چهارو نیم. آنهایی که پای آتش بودند و بیدار شده بودند همه را بیدار کردند و همگی به سرعت خود را آماده کردند برای رفتن به سمت قله.


اما قرار گذاشتند که یکی دو نفر در غار بمانند و بقیه به سمت قله کوه راهی شوند. چونکه اساس‌های بسیای داشتند که نمی‌توانستند همه آن‌ها را با خود حمل کنند. دو نفر در غار ماندند که هم مراقب اساس‌ها باشند و هم صبحانه‌ای (ناشتا) آماده کنند که هنگام بازگشت گروه بخورند.


به راه افتادیم. نزدیک یک ساعت راه رفتیم تا رسیدیم به قله. البته خیلی سرد بود. برف هم آمده بود. کمی هم سنگ‌ها لیز شده بودند. به همین دلیل ما آرام آرام (یواش‌یواش) و به سختی راه می‌رفتیم.



وضعیت امروزی زبان لری[ویرایش]


زبان لری یکی از زبان‌هایی است که حیاتش به دلایل مختلف درون و برون قومی، در معرض تهدید است. با توجه به استفادهٔ وافر و نسنجیده از شیوهٔ واژه‌گزینی، این شیوه به مهم‌ترین عامل آسیب‌رسان به زبان لُری تبدیل شده‌است. امروزه تعامل اقوام و ملل به شکل عجیبی گسترش یافته‌است و این امر موجب تأثیرگذاری بیش از پیش بر روی یک‌دیگر در همه عرصه‌ها شده‌است. در این خصوص، تأثیر زبان‌ها بر یک‌دیگر برای بعضی از اقوام به فرصت و برای برخی دیگر به تهدیدی جدی تبدیل شده‌است. برخی از زبان‌ها به دلیل برخورداری از عوامل رشد زبان که بیش‌تر درون‌قومی است دارای فرصت و برخی دیگر به دلیل عدم برخورداری از این عوامل مورد تهدید روزافزون و خطر از دور خارج شدن هستند. به نظر می‌رسد لُری در زمرهٔ زبان‌های دستهٔ دوم یعنی زبان‌های مورد تهدید قرار می‌گیرد.[۳۲] این قوم به علت نداشتن رسم‌الخط مشخص و واحد و نیز به علت شرایط خاص زیستی خود، موفق به مکتوب نمودن آثار ادبی خود نشده و از سوی دیگر در سال‌های اخیر نسل جدید مردمان لرتبار به فارسی صحبت کردن و دوری از زبان‌های بومی گرایش پیدا کرده‌اند که هر دوی این عوامل خطری برای ادامه حیات زبان‌های مردم لر می‌باشند. پرهیز از لری صحبت کردن در میان قشر تحصیل کرده و به ویژه جامعه دانشگاهی لرها بیش از قشرها دیگر شدت یافته‌است.[۳۳]



پانویس[ویرایش]








  1. «LURI OF IRAQ» ‎(انگلیسی)‎. peoplegroups. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۱۱ سپتامبر ۲۰۱۴. بازبینی‌شده در ۱۱ سپتامبر ۲۰۱۴. 


  2. «KUMZARI OF OMAN» ‎(انگلیسی)‎. peoplegroups. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۱۱ سپتامبر ۲۰۱۴. بازبینی‌شده در ۱۱ سپتامبر ۲۰۱۴. 


  3. Anonby، Eric John (2005). «Kurdish or Luri? Laki's disputed identity in the Luristan province of Iran» (PDF). Kurdische Studein (۴+۵): ۷-۲۲. دریافت‌شده در ۱۳۹۱/۱۱/۲۰. تاریخ وارد شده در |تاریخ بازبینی= را بررسی کنید (کمک).mw-parser-output cite.citationfont-style:inherit.mw-parser-output qquotes:"""""""'""'".mw-parser-output code.cs1-codecolor:inherit;background:inherit;border:inherit;padding:inherit.mw-parser-output .cs1-lock-free abackground:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Lock-green.svg/9px-Lock-green.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0.mw-parser-output .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .cs1-lock-registration abackground:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg/9px-Lock-gray-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0.mw-parser-output .cs1-lock-subscription abackground:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Lock-red-alt-2.svg/9px-Lock-red-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registrationcolor:#555.mw-parser-output .cs1-subscription span,.mw-parser-output .cs1-registration spanborder-bottom:1px dotted;cursor:help.mw-parser-output .cs1-hidden-errordisplay:none;font-size:100%.mw-parser-output .cs1-visible-errorfont-size:100%.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration,.mw-parser-output .cs1-formatfont-size:95%.mw-parser-output .cs1-kern-left,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-leftpadding-left:0.2em.mw-parser-output .cs1-kern-right,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-rightpadding-right:0.2em


  4. نقل منابع از ایزدپناه، ح. فرهنگ لکی، مؤسسه فرهنگی جهانگیری، تهران ۱۳۶۷خ، ص ۱۱.


  5. B. Grimes, (ed.), Luri, in Ethnologues (13th edition), Dallas 1996, p.677


  6. ۶٫۰۶٫۱۶٫۲۶٫۳۶٫۴۶٫۵۶٫۶۶٫۷۶٫۸۶٫۹ «LORI DIALECTS» ‎(انگلیسی)‎. Encyclopædia Iranica. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۱۱ سپتامبر ۲۰۱۴. بازبینی‌شده در ۱۱ سپتامبر ۲۰۱۴. 


  7. «IRAN vi. IRANIAN LANGUAGES AND SCRIPTS (2) Documentation» ‎(انگلیسی)‎. دانشنامه ایرانیکا. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۱۱ سپتامبر ۲۰۱۴. بازبینی‌شده در ۱۱ سپتامبر ۲۰۱۴. 


  8. ۸٫۰۸٫۱۸٫۲۸٫۳۸٫۴۸٫۵ [Erik John] (02, Jul 2003). Update on Luri: How many languages?. Journal of the Royal Asiatic Society (Third Series). ص. ۱۷۱-۱۹۷. بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۱۱ سپتامبر ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۱۱ سپتامبر ۲۰۱۴. مقدار |author-link1= را بررسی کنید (کمک); تاریخ وارد شده در |سال= را بررسی کنید (کمک)


  9. ۹٫۰۹٫۱ «Isfahan xxi. PROVINCIAL DIALECTS» ‎(انگلیسی)‎. Encyclopædia Iranica. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۱۱ سپتامبر ۲۰۱۴. بازبینی‌شده در ۱۱ سپتامبر ۲۰۱۴. 


  10. Yar-Shater، Ehsan (۱۹۸۲). Encyclopædia Iranica. V. London: Routledge & Kegan Paul. ص. ۶۱۷.


  11. Houtsma، M. T (۱۹۸۷). Encyclopaedia of Islam. V. London: Routledge & Kegan Paul. ص. ۴۱. شابک ۹۰-۰۴-۰۸۲۶۵-۴.


  12. ۱۲٫۰۱۲٫۱۱۲٫۲۱۲٫۳۱۲٫۴۱۲٫۵۱۲٫۶۱۲٫۷۱۲٫۸ «LORI LANGUAGE ii. Sociolinguistic Status of Lori» ‎(انگلیسی)‎. Encyclopædia Iranica. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۱۱ سپتامبر ۲۰۱۴. بازبینی‌شده در ۲۳ آوریل ۲۰۱۴. 


  13. Journal of the Royal Asiatic Society (Third Series) , Volume 13 , Issue 02 , Jul 2003 , pp 171-197


  14. «بختیاری» ‎(فارسی)‎. دانشنامه جهان اسلام. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۱۱ سپتامبر ۲۰۱۴. بازبینی‌شده در ۱۱ سپتامبر ۲۰۱۴. 


  15. ۱۵٫۰۱۵٫۱ «Language by Country» ‎(انگلیسی)‎. Linguist List، ۱۰ سپتامبر ۲۰۱۴. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۱۰ سپتامبر ۲۰۱۴. بازبینی‌شده در ۱۰ سپتامبر ۲۰۱۴. 


  16. William J. Frawley, William Frawley, International Encyclopedia of Linguistics& 4-Volume Set, Volume 1, Oxford University Press, 2003, ISBN 978-0-19-513977-8, page. 310.


  17. PeopleGroups.org. "PeopleGroups.org - Laki of Iraq"..mw-parser-output cite.citationfont-style:inherit.mw-parser-output qquotes:"""""""'""'".mw-parser-output code.cs1-codecolor:inherit;background:inherit;border:inherit;padding:inherit.mw-parser-output .cs1-lock-free abackground:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Lock-green.svg/9px-Lock-green.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center.mw-parser-output .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .cs1-lock-registration abackground:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg/9px-Lock-gray-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center.mw-parser-output .cs1-lock-subscription abackground:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Lock-red-alt-2.svg/9px-Lock-red-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registrationcolor:#555.mw-parser-output .cs1-subscription span,.mw-parser-output .cs1-registration spanborder-bottom:1px dotted;cursor:help.mw-parser-output .cs1-hidden-errordisplay:none;font-size:100%.mw-parser-output .cs1-visible-errorfont-size:100%.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration,.mw-parser-output .cs1-formatfont-size:95%.mw-parser-output .cs1-kern-left,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-leftpadding-left:0.2em.mw-parser-output .cs1-kern-right,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-rightpadding-right:0.2em


  18. Ethnologue report for Bakhtiâri


  19. Ethnologue report for Luri, Northern


  20. ۲۰٫۰۲۰٫۱ پشتدار، علی‌محمد (۱۳۷۶). لرها و لرستان از دیدگاه ولادیمیر مینورسکی. ۷. علوم انسانی «ایران شناخت». ص. ۱۶۰ تا ۱۸۳. دریافت‌شده در ۵ ژوئن ۲۰۱۳.


  21. ۲۱٫۰۲۱٫۱ «Lorestān» ‎(انگلیسی)‎. Encyclopaedia Britannica. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۱۱ سپتامبر ۲۰۱۴. بازبینی‌شده در ۱۱ سپتامبر ۲۰۱۴. 


  22. ۲۲٫۰۲۲٫۱ «LURISTAN iv. The Origin of Nomadism» ‎(انگلیسی)‎. Encyclopædia Iranica. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۱۱ سپتامبر ۲۰۱۴. بازبینی‌شده در ۱۱ سپتامبر ۲۰۱۴. 


  23. «ATĀBAKĀN-E LORESTĀN» ‎(انگلیسی)‎. دانشنامه ایرانیکا. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۱۱ سپتامبر ۲۰۱۴. بازبینی‌شده در ۱۱ سپتامبر ۲۰۱۴. 


  24. لغت نامه دهخدا. دانشگاه تهران. ۱۳۷۷. ج. ۱۳ ص. ۴–۱۹۶۶۳


  25. «HAMADĀN i. GEOGRAPHY». ایرانیکا. بازبینی‌شده در ۶ ژوئیه ۲۰۱۴. 


  26. people groupe


  27. Ethnologue 14 report for Luri


  28. Ethnologue report for language code: zum


  29. Kumzari of Oman Ethnic People Profile


  30. لر در لغت‌نامه دهخدا


  31. زبانها و گویش‌های ایران، کتاب تاریخ زبان فارسی، دکتر پرویز ناتل خانلری


  32. http://noronline.ir/news/show/4792/زبان-لری-در-خطر-نابودی


  33. http://www.mirmalas.com/news/19748/زبان-لری-لکنت-زبان-گرفته-است/














برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=زبان_لری&oldid=25850783»










منوی ناوبری


























(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgPageParseReport":"limitreport":"cputime":"1.068","walltime":"1.270","ppvisitednodes":"value":17137,"limit":1000000,"ppgeneratednodes":"value":0,"limit":1500000,"postexpandincludesize":"value":627130,"limit":2097152,"templateargumentsize":"value":65305,"limit":2097152,"expansiondepth":"value":21,"limit":40,"expensivefunctioncount":"value":0,"limit":500,"unstrip-depth":"value":1,"limit":20,"unstrip-size":"value":47460,"limit":5000000,"entityaccesscount":"value":0,"limit":400,"timingprofile":["100.00% 1015.898 1 -total"," 62.85% 638.540 33 الگو:Navbox"," 54.62% 554.844 1 الگو:پانویس"," 27.90% 283.392 12 الگو:یادکرد_وب"," 26.96% 273.894 12 الگو:یادکرد/هسته"," 22.32% 226.713 3 الگو:Navbox_with_collapsible_sections"," 15.17% 154.100 1 الگو:زبان‌های_هندوایرانی"," 11.94% 121.261 120 الگو:عدد_به"," 10.92% 110.907 1 الگو:یادکرد_ژورنال"," 7.95% 80.798 1 الگو:جعبه_اطلاعات_زبان"],"scribunto":"limitreport-timeusage":"value":"0.378","limit":"10.000","limitreport-memusage":"value":6979969,"limit":52428800,"cachereport":"origin":"mw1321","timestamp":"20190410235104","ttl":2592000,"transientcontent":false););"@context":"https://schema.org","@type":"Article","name":"u0632u0628u0627u0646 u0644u0631u06cc","url":"https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D9%84%D8%B1%DB%8C","sameAs":"http://www.wikidata.org/entity/Q4701277","mainEntity":"http://www.wikidata.org/entity/Q4701277","author":"@type":"Organization","name":"u0645u0634u0627u0631u06a9u062au200cu06a9u0646u0646u062fu06afu0627u0646 u067eu0631u0648u0698u0647u0654 u0648u06ccu06a9u06ccu200cu0645u062fu06ccu0627","publisher":"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":"@type":"ImageObject","url":"https://www.wikimedia.org/static/images/wmf-hor-googpub.png","datePublished":"2007-05-11T04:30:34Z","dateModified":"2019-04-07T19:34:08Z","headline":"u0627u0632 u0644u0647u062cu0647 u0647u0627u06cc u0641u0627u0631u0633u06cc"(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgBackendResponseTime":111,"wgHostname":"mw1257"););

Popular posts from this blog

یوتیوب محتویات پیشینه[ویرایش] فناوری‌های ویدئویی[ویرایش] شوخی‌های آوریل[ویرایش] سانسور و فیلترینگ[ویرایش] آمار و ارقامی از یوتیوب[ویرایش] تأثیر اجتماعی[ویرایش] سیاست اجتماعی[ویرایش] نمودارها[ویرایش] یادداشت‌ها[ویرایش] پانویس[ویرایش] پیوند به بیرون[ویرایش] منوی ناوبریبررسی شده‌استYouTube.com[بروزرسانی]"Youtube.com Site Info""زبان‌های یوتیوب""Surprise! There's a third YouTube co-founder"سایت یوتیوب برای چندمین بار در ایران فیلتر شدنسخهٔ اصلیسالار کمانگر جوان آمریکایی ایرانی الاصل مدیر سایت یوتیوب شدنسخهٔ اصلیVideo websites pop up, invite postingsthe originalthe originalYouTube: Overnight success has sparked a backlashthe original"Me at the zoo"YouTube serves up 100 million videos a day onlinethe originalcomScore Releases May 2010 U.S. Online Video Rankingsthe originalYouTube hits 4 billion daily video viewsthe originalYouTube users uploading two days of video every minutethe originalEric Schmidt, Princeton Colloquium on Public & Int'l Affairsthe original«Streaming Dreams»نسخهٔ اصلیAlexa Traffic Rank for YouTube (three month average)the originalHelp! YouTube is killing my business!the originalUtube sues YouTubethe originalGoogle closes $A2b YouTube dealthe originalFlash moves on to smart phonesthe originalYouTube HTML5 Video Playerنسخهٔ اصلیYouTube HTML5 Video Playerthe originalGoogle tries freeing Web video with WebMthe originalVideo length for uploadingthe originalYouTube caps video lengths to reduce infringementthe originalAccount Types: Longer videosthe originalYouTube bumps video limit to 15 minutesthe originalUploading large files and resumable uploadingthe originalVideo Formats: File formatsthe originalGetting Started: File formatsthe originalThe quest for a new video codec in Flash 8the originalAdobe Flash Video File Format Specification Version 10.1the originalYouTube Mobile goes livethe originalYouTube videos go HD with a simple hackthe originalYouTube now supports 4k-resolution videosthe originalYouTube to get high-def 1080p playerthe original«Approximate YouTube Bitrates»نسخهٔ اصلی«Bigger and Better: Encoding for YouTube 720p HD»نسخهٔ اصلی«YouTube's 1080p – Failure Depends on How You Look At It»نسخهٔ اصلیYouTube in 3Dthe originalYouTube in 3D?the originalYouTube 3D Videosthe originalYouTube adds a dimension, 3D goggles not includedthe originalYouTube Adds Stereoscopic 3D Video Support (And 3D Vision Support, Too)the original«Sharing YouTube Videos»نسخهٔ اصلی«Downloading videos from YouTube is not supported, except for one instance when it is permitted.»نسخهٔ اصلی«Terms of Use, 5.B»نسخهٔ اصلی«Some YouTube videos get download option»نسخهٔ اصلی«YouTube looks out for content owners, disables video ripping»«Downloading videos from YouTube is not supported, except for one instance when it is permitted.»نسخهٔ اصلی«YouTube Hopes To Boost Revenue With Video Downloads»نسخهٔ اصلی«YouTube Mobile»نسخهٔ اصلی«YouTube Live on Apple TV Today; Coming to iPhone on June 29»نسخهٔ اصلی«Goodbye Flash: YouTube mobile goes HTML5 on iPhone and Android»نسخهٔ اصلی«YouTube Mobile Goes HTML5, Video Quality Beats Native Apps Hands Down»نسخهٔ اصلی«TiVo Getting YouTube Streaming Today»نسخهٔ اصلی«YouTube video comes to Wii and PlayStation 3 game consoles»نسخهٔ اصلی«Coming Up Next... YouTube on Your TV»نسخهٔ اصلی«Experience YouTube XL on the Big Screen»نسخهٔ اصلی«Xbox Live Getting Live TV, YouTube & Bing Voice Search»نسخهٔ اصلی«YouTube content locations»نسخهٔ اصلی«April fools: YouTube turns the world up-side-down»نسخهٔ اصلی«YouTube goes back to 1911 for April Fools' Day»نسخهٔ اصلی«Simon Cowell's bromance, the self-driving Nascar and Hungry Hippos for iPad... the best April Fools' gags»نسخهٔ اصلی"YouTube Announces It Will Shut Down""YouTube Adds Darude 'Sandstorm' Button To Its Videos For April Fools' Day"«Censorship fears rise as Iran blocks access to top websites»نسخهٔ اصلی«China 'blocks YouTube video site'»نسخهٔ اصلی«YouTube shut down in Morocco»نسخهٔ اصلی«Thailand blocks access to YouTube»نسخهٔ اصلی«Ban on YouTube lifted after deal»نسخهٔ اصلی«Google's Gatekeepers»نسخهٔ اصلی«Turkey goes into battle with Google»نسخهٔ اصلی«Turkey lifts two-year ban on YouTube»نسخهٔ اصلیسانسور در ترکیه به یوتیوب رسیدلغو فیلترینگ یوتیوب در ترکیه«Pakistan blocks YouTube website»نسخهٔ اصلی«Pakistan lifts the ban on YouTube»نسخهٔ اصلی«Pakistan blocks access to YouTube in internet crackdown»نسخهٔ اصلی«Watchdog urges Libya to stop blocking websites»نسخهٔ اصلی«YouTube»نسخهٔ اصلی«Due to abuses of religion, customs Emirates, YouTube is blocked in the UAE»نسخهٔ اصلی«Google Conquered The Web - An Ultimate Winner»نسخهٔ اصلی«100 million videos are viewed daily on YouTube»نسخهٔ اصلی«Harry and Charlie Davies-Carr: Web gets taste for biting baby»نسخهٔ اصلی«Meet YouTube's 224 million girl, Natalie Tran»نسخهٔ اصلی«YouTube to Double Down on Its 'Channel' Experiment»نسخهٔ اصلی«13 Some Media Companies Choose to Profit From Pirated YouTube Clips»نسخهٔ اصلی«Irate HK man unlikely Web hero»نسخهٔ اصلی«Web Guitar Wizard Revealed at Last»نسخهٔ اصلی«Charlie bit my finger – again!»نسخهٔ اصلی«Lowered Expectations: Web Redefines 'Quality'»نسخهٔ اصلی«YouTube's 50 Greatest Viral Videos»نسخهٔ اصلیYouTube Community Guidelinesthe original«Why did my YouTube account get closed down?»نسخهٔ اصلی«Why do I have a sanction on my account?»نسخهٔ اصلی«Is YouTube's three-strike rule fair to users?»نسخهٔ اصلی«Viacom will sue YouTube for $1bn»نسخهٔ اصلی«Mediaset Files EUR500 Million Suit Vs Google's YouTube»نسخهٔ اصلی«Premier League to take action against YouTube»نسخهٔ اصلی«YouTube law fight 'threatens net'»نسخهٔ اصلی«Google must divulge YouTube log»نسخهٔ اصلی«Google Told to Turn Over User Data of YouTube»نسخهٔ اصلی«US judge tosses out Viacom copyright suit against YouTube»نسخهٔ اصلی«Google and Viacom: YouTube copyright lawsuit back on»نسخهٔ اصلی«Woman can sue over YouTube clip de-posting»نسخهٔ اصلی«YouTube loses court battle over music clips»نسخهٔ اصلیYouTube to Test Software To Ease Licensing Fightsthe original«Press Statistics»نسخهٔ اصلی«Testing YouTube's Audio Content ID System»نسخهٔ اصلی«Content ID disputes»نسخهٔ اصلیYouTube Community Guidelinesthe originalYouTube criticized in Germany over anti-Semitic Nazi videosthe originalFury as YouTube carries sick Hillsboro video insultthe originalYouTube attacked by MPs over sex and violence footagethe originalAl-Awlaki's YouTube Videos Targeted by Rep. Weinerthe originalYouTube Withdraws Cleric's Videosthe originalYouTube is letting users decide on terrorism-related videosthe original«Time's Person of the Year: You»نسخهٔ اصلی«Our top 10 funniest YouTube comments – what are yours?»نسخهٔ اصلی«YouTube's worst comments blocked by filter»نسخهٔ اصلی«Site Info YouTube»نسخهٔ اصلیوبگاه YouTubeوبگاه موبایل YouTubeوووووو

Magento 2 - Auto login with specific URL Planned maintenance scheduled April 23, 2019 at 23:30 UTC (7:30pm US/Eastern) Announcing the arrival of Valued Associate #679: Cesar Manara Unicorn Meta Zoo #1: Why another podcast?Customer can't login - Page refreshes but nothing happensCustom Login page redirectURL to login with redirect URL after completionCustomer login is case sensitiveLogin with phone number or email address - Magento 1.9Magento 2: Set Customer Account Confirmation StatusCustomer auto connect from URLHow to call customer login form in the custom module action magento 2?Change of customer login error message magento2Referrer URL in modal login form

Rest API with Magento using PHP with example. Planned maintenance scheduled April 17/18, 2019 at 00:00UTC (8:00pm US/Eastern) Announcing the arrival of Valued Associate #679: Cesar Manara Unicorn Meta Zoo #1: Why another podcast?How to update product using magento client library for PHP?Oauth Error while extending Magento Rest APINot showing my custom api in wsdl(url) and web service list?Using Magento API(REST) via IXMLHTTPRequest COM ObjectHow to login in Magento website using REST APIREST api call for Guest userMagento API calling using HTML and javascriptUse API rest media management by storeView code (admin)Magento REST API Example ErrorsHow to log all rest api calls in magento2?How to update product using magento client library for PHP?